Dünya Sağlık Örgütüne göre, doğal aile planlaması yöntemleri menstrüel siklusun fertil ve intertil günlerinde doğal belirtileri gözlemleyerek gebeliğin planlanması ya da gebelik istenmiyorsa fertil dönem boyunca cinsel ilişkiden kaçınılması ile gebeliğin önlenmeye çalışılması yoludur.
Bu yöntem çok uzun yıllardır insanların kullandığı bir yöntemdir. İnsanlar tarafından yaygın kullanılmasına rağmen koruyuculuk oranı düşük bir yöntemdir. Yani doğal aile planlaması yöntemlerinden birini kullanıyorsanız hamile kalma olasılığınız yüksektir.
Görmüş olduğunuz gibi dezavantajları çok fazla olan yöntemlerdir. Bu yöntemleri uygularken vücudunuzu ve size verdiği tepkileri çok iyi tanımanız gerekir. Aynı zamanda da partnerinizle de bu yöntem için anlaşmış olmanız gerekmektedir. Karşılıklı bu yöntemi onaylamanız gerekir.
Şimdi gelelim yöntemlere;
Ejekülasyon yani boşalmadan önce penisin vajinadan çekilmesidir. Bu yöntem ülkemizde en çok kullanılan doğal aile planlaması yöntemidir. Geri çekmenin uygulanması için partnerinizin üst düzey konsantrasyon ve kontrolü gerekir. Ayrıca partnerde sekteye uğramaya bağlı cinsel tatminsizlik olabilir. Yöntem mükemmel uygulansa bile etkinliği kesin değildir. Ejekülasyondan önce gelen sıvının içinde de sperm bulunması da yöntemin gebelikten korumada pek de başarılı olmadığını göstermektedir. Etkili bir aile planlaması yöntemi değildir.
Fertil günler hesaplanır ve bu günlerde cinsel ilişkiye girilmez. 6 aylık bir gözlem süresi gerekmektedir. Kadının gebe kalabileceği (fertil) günler yumurtanın atıldığı ve canlı kaldığı süredir. Yumurta 12-24 saat canlı kalabilir. Spermler ise 3 güne kadar canlı kalabilirler ve bu süreçte genital kanalda bekleyip yumurta atılırken dölleyebilirler. Dolayısıyla kadının gebe kalma olasılığının en yüksek olduğu günler yumurtlama günü ve bundan önceki 3 gündür. Ancak her kadının adet düzeni farklıdır ve yumurtlamanın ne zaman olduğu belli olmaz. Etkili bir aile planlaması yöntemi değildir.
Kadınlarda vajinayı yıkarsam spermler de gider düşüncesi bulunmaktadır. Böylece gebeliği de önleyeceklerini düşünmektedirler. Sperm çok hareketlidir. Öncelikle bunu bilmenizi isterim. Pek çok şey duyuyorum suyla sirkeyle bir takım vajina temizleyicilerle temizlenmeye çalışıldığına dair. Öncelikle vajinanız bir çamaşır değil güzel kadınlar. Vajinanızın kendine ait bir florası var bunu bozabilirsiniz ve bu sizi enfeksiyona açık hale getirir. Mikroplar rahim ağzı, rahim ve tüplere ulaşarak sizde ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Etkili bir aile planlaması yöntemi değildir.
Halk arasında süt koruması olarak da adlandırılır. Doğumdan sonra anne bebeğinin ilk 6 ay sadece anne sütü ile sık aralıklarla beslerse annede yumurtlama gerçekleşmeyebilir. Sütün koruması için en fazla 3 saat aralıklarla bebeği 20 dk dan az olmamak kaydıyla gece de dahil emzirmelisiniz. Annede adet kanaması görülür ve bebek ek gıdaya geçilir veya süt+mama verilmesi durumunda koruyuculuk beklememek gerekir. Şunu da unutmamalısınız ki süt tam koruyucu değildir. Aile planlaması açısından ek bir yöntem kullanmanızda fayda vardır.
Gebeliği sağlamak veya gebelikten korunmak için en basit yöntemdir. Fertil dönemde vajinadan çok kıvamlı olmayan, bol, şeffaf, kaygan ve iki parmak arasında uzayan bir akıntı olduğu günler gebelik şansının yüksek olduğu günlerdir. 3 adet dönemi sürsinde öğrenilen bir yöntemdir. Etkinliği düşük ama servikal bir probleminiz varsa anlamanız açısından güzel bir yöntemdir.
Adet kanaması bittikten sonra birkaç gün akıntı gözlenmez bu dönem kuru günler olarak adlandırılır. Sonra yapışkan, koyu kıvamlı, pütürlü ve çok az mukus salgılayan döneme geçilir. Ovülasyon yaklaşırken, mukus artar, incelir, berraklaşır ve kayganlaşır. Bu dönem gebelik şansının en fazla olduğu sperm geçişinin en kolay olduğu dönemdir. Etkili bir aile planlaması yöntemi değildir.
Vücut ıssı hassas termometreyle menstrüel siklus boyunca,;her sabah, aynı saatlerde ve oral ölçülmelidir. Etkili bir aile planlaması yöntemi değildir.
Ovülasyon sonrası progesteron hormonu etkisiyle vücut ısısı 0,2C – 0,5C arasında artış gösterir ve bu bir sonraki menstrüasyona kadar devam eder.
Kadın serviksteki değişiklikleri gözlemler. Bu yöntem kasdının çömelme ya da ayaktayken kendi kendine serviksindeki değişimleri gözlemler.
Uygulamadan önce tırnaklar kısa ve temiz olmalıdır.işaret ve orta parmak vajinaya yerleştirilir ve ilerletilir. Parmak ucundan serviks hissedilir.
Seviksin kıvamı yumuşak olduğu dönem alt dudağının içi gibi sert olduğunda ise burun ucunun ortası gibi hissedilir.
Servisksin sert ve servikse kolay ulaşılıyorsa infertil dönemdesiniz.
Östrojenin artmasının etkisiyle serviks yumuşar ve pelvisde yükselir yani servikse daha zor ulaşırsınız ve daha az hissedersiniz. Eğer hissederseniz de çok yumuşak ve açıklığı da geniştir. Bu dönemde ise fertilsinizdir. Yani gebelik şansınız yüksektir.
Bu yöntemi kullanmak için kadının vücudunu çok iyi tanıması ve uzun süre değişimleri kayıt etmesi gerekmektedir. Etkili bir aile planlaması yöntemi değildir.
Doğal aile planlaması yöntemlerinin gebelikten koruma da etkinliği düşüktür ve ek bir yöntem kullanmanızda yarar vardır.Yukarıda ki tüm doğal aile planlaması yöntemleri çiftler tarafından ücretsiz olduğu için çok tercih edilmektedir ama koruma etkisi yüksek değildir. Bu yöntemleri kullanırken dikkatli olmanızda yarar vardır. Unutmayın ki en doğru yöntem size en uygun yöntemdir. Yöntemi iyi bir şekilde sağlık personelinden öğrenip uygulayabilirsiniz ama öğrenme süreci yazımda da paylaştığım gibi uzundur.
Doğal aile planlaması yöntemlerini kullanırken spermin 48-72 saat canlı kalabildiği yumurtanın ise 12-24 saat canlı kaldığını unutmayınız. Doğurganlığın en fazla olduğu dönem ovülasyondan 3 gün önce başlar 2 gün sonra da biter.
Sevgiyle ve mutlulukla kalın…